ngodya zamatsenga

Chaka chatha, gulu la asayansi linapereka zotsatira za kafukufuku amene anadabwitsa gulu la physics. Zinapezeka kuti mapepala a graphene atomu imodzi yokha yokhuthala amakhala ndi zinthu zochititsa chidwi akamazunguliridwa pakona yolondola ya "matsenga" polemekeza wina ndi mnzake (1).

Pamsonkhano wa Marichi wa American Physical Society ku Boston, komwe tsatanetsatane wa kafukufukuyu amayenera kufotokozedwa, khamu la asayansi linasonkhana. Ena amalingalira za kupezeka kwa asayansi pa Massachusetts Institute of Technology chiyambi cha nyengo yatsopano.

Chaka chatha gulu la akatswiri a sayansi ya zakuthambo lotsogozedwa ndi Pablo Jarillo-Herrero linaika mapepala a graphene pamwamba pa linzake, kuziziritsa dongosololo kufika pafupi ndi ziro mtheradi, ndi kutembenuza pepala limodzi pa ngodya ya madigiri 1,1 kupita ku imzake. Ofufuzawo adagwiritsa ntchito magetsi, ndipo dongosololo linakhala ngati insulator, momwe kugwirizana pakati pa maatomu omwewo ndi tinthu tating'onoting'ono timalepheretsa kuyenda kwa ma electron. Pamene ma electron ambiri adalowetsedwa mu dongosolo, dongosololi linakhala superconductor momwe magetsi amatha kuyenda popanda kukana..

— — opowiadał Jarillo-Herrero w serwisie Gizmodo. —

Zotsatira zamatsenga za kuzungulira kwa angular zimagwirizana ndi zomwe zimatchedwa mikwingwirima (mikwingwirima ya moiré). Uwu ndi mtundu wa mizere ya mizere yomwe imapangidwa chifukwa cha kusokoneza (kuwongolera) kwa ma gridi awiri a mizere yozungulira pa ngodya inayake kapena kusinthidwa (kusokonekera polumikizana). Ngati, mwachitsanzo, mesh imodzi imayikidwa pamalo athyathyathya ndipo mauna ena amangiriridwa ku chinthu chopunduka, ndiye kuti mipendero ya moiré idzawonekera. Chitsanzo chawo chikhoza kukhala chovuta kwambiri, ndipo malowo adzadalira kusinthika kwa chinthu chomwe chikuyesedwa.

Zotsatira za ofufuza a MIT zidabwerezedwanso ndi magulu angapo, ngakhale kutsimikizira kukuchitikabe ndipo akatswiri asayansi akufufuzabe tanthauzo la chochitikacho. Pazaka zapitazi, mapepala atsopano opitilira zana pamutuwu adawonekera pa seva ya arXiv. Ndinakumbukira kuti pafupifupi zaka khumi zapitazo akatswiri amaneneratu za maonekedwe atsopano a thupi mu machitidwe ozungulira ndi opotoka a graphene. Komabe, akatswiri a sayansi ya zakuthambo samamvetsetsabe mafunso ambiri okhudza chiyambi cha zochitika za superconductivity ndi chikhalidwe cha dielectric states mu graphene.

Malingana ndi Harillo-Herrero, chidwi pa nkhaniyi ndi chifukwa chakuti posachedwapa zigawo "zotentha" za physics, i.e. kafukufuku wa graphene ndi zinthu zina ziwiri-dimensional, Topological katundu zipangizo (makhalidwe omwe sasintha ngakhale kusintha kwa thupi), nkhani yozizira kwambiri ndi zodabwitsa zochitika zamagetsizomwe zimachokera ku momwe ma elekitironi amagawidwira muzinthu zina.

Komabe, chifukwa chosangalala kwambiri ndi kupezedwa kwatsopano komanso momwe angagwiritsire ntchito zida zamagetsi, mfundo zina zimazirala. Mwachitsanzo, mapepala a graphene ozungulira pa ngodya yamatsenga ayenera kukhala ndi kutentha kwa madigiri 1,7 Kelvin pamwamba pa ziro, ndipo zikuwoneka kuti "akanakonda" kuti asakhale ndi ngodya ya madigiri 1,1 - monga maginito awiri samatero. kufuna kukhudzana mitengo yomweyi. M’pomvekanso kuti zinthu zoonda ngati atomu imodzi n’zovuta kuzigwiritsa ntchito.

Jarillo-Herrero wymyślił dla odkrytych przez siebie efektów nazwę («twistronika»?, «obrotnika»? — a może «morystory», od prążków ?). Wygląda na to, że nazwa będzie potrzebna, bo wielu ludzi nauki i techniki chce badać to zjawisko i szukać dla niego zastosowań.